Sing Jik Urip Asuransine

"Le, Senthun !"

"Apa mbok ?"

"Aku ki jane gumun lho le ?"

"Gumun piye ta mbok ?"

"Lha iya, jan-jane mbut-gawemu ki apa ta kok ben byar gonta-ganti kendharaan. Apa makelaran sepheda montor ngono ta le ?"

"Ora ok mbok, ra makelaran !"

"Lha njut gaweyanmu apa le ?"

"Lha iya niru bapak ta mbok mbok, anak maling ya dadi maling. Lha rep piye meneh mbok !"

"Kowe ja kurang-ajar mbek bapakmu ta le le. Kowe isa gedhe tuwa semono iku lek ra direwangi blangsakan dadi maling pa ya isa kelakon ta Thun Thun  ?"

"Aku ki ya ra rep kurang-ajar mbok. Aku ki ya tetep bekti mbek kurmat nyang bapak. Ning aku mung omong sak nyatane ae ta mbok ?"

"Tak andhani ya le, arepa bapakmu ki maling, ning maling ra sembarangan lho le !"

"Ra sembarangan piye ta mbok ?"

"Bapakmu ki yen maling milih-milih, nganggo nyawang-nyawang, nganggo tepa-slira, nganggo rasa-kamanungsan. Sak jege dadi maling bapakmu ki ra tau nyolong bandhane wong mlarat !"

"Lho lek ngono mbok, aku ya ra pati beda mbek bapak !"

"Ra pati beda piye, pa kowe mung nyolong kendharaane wong sugih ?"

"Ya ora mbok, ra mesthi ngono, ya sak lenane sing duwe ae. Ning tak jamin, lek tumindakku iku ra pati ngrekasakke sing kelangan ok mbok  !"

"Lha kok isa le ?"

"Anu mbok, ngene, sing tak colong  iku mung kendharaan sing jik urip asuransine !"

//

Keneng apa kok bayare luwih gedhe ?

( Crita-rakyat seka tlatah Cempa - jinarwa ing swasana jawa. )

Sidharta sawijining pangeran sing seneng ngudi kawruh apa wae, kaya ta kawruh ngenani kewan lan tetuwuhan. Marga seka iku kerep banget sang pangeran dalah para punggawane tindak wana, saba turut kali, munggah gunung, mlebu guwa saperlu nggoleki lan nyinau kaelokaning jagading kewan lan tetuwuhan.

Ing sawijining dina pangeran Sidharta kanthi  didherekake punggawane, nitih baita lelayaran sauruting kali ing satengahing alas, golek-golek kawruh anyar. Salah sijining punggawa sing ndherekake  yaiku Ki Reksa, sawijining juru-tulis sisan dadi juru-sungging,.

Ing sajroning lelayaran kabeh padha katon seneng, ya sang pangeran lan para pandhereke. Amung siji sing kawit mangkat kerep nggresula, grenengan dhewe utawa rerasan marang kanca-kancane. Pawongan iku juru-welah anyaran, jenenge Ki Glundhung. Dheweke nggresula, ngrasani lan uga meri marang Ki Reksa, sing dianggep mung enak-enak ndherek lungguhan, wawan-sabda, guyon, maca, nulis lan nggambar bareng-bareng sang pangeran.

"Wong gaweyane mung lungguhan thok, ora melu rekasa melahi prahu lha kok entuk bayar luwih dhuwur tinimbang awake dhewe sing kringeten krenggosan melahi prahu ki piye ta  kang. Apa  jenenge pangeran sing adil lek ngono iku ?", ngono grenenge Ki Glundhung marang kanca-kancane.

Nadyan ora katon migatekake, nanging sajatine sang pangeran mireng apa kang dadi uneg-uneg lan grenenge Ki Glundhung mau. Nadyan dirasani yen ora adil panjenengane mung mendel wae lan ora duka. Mung wae ing batin panjenengane kepengin menehi pangerten anyar lan penting marang Ki Glundhung dalah kanca-kancane.

Ngancik wayah sore pangeran Sidharta dhawuh nginggirake prau lan ngedegake pasanggrahan prasaja kagem leren lan nginep. Sak jroning para wadya ngedegake tendha pasanggrahan, ndadak ana swara piyik ing satengahing grumbul sing gawe kawigatosane sang pangeran. Lagi wae sang pangeran arep mirsani gegrumbulan mau, ndadak ana swara belo mbengingeh seka tengahing alas. Kemutan rancangane yen arep paring piwulang anyar lan penting marang para wadya-ne, sang pangeran gage nimbali Ki Glundhung lan Ki Reksa.

"Kang Glundung lan Ki Reksa, padha mreneya !"

Wong loro mau ngadhep lan ditutake wadya liyane marga padha kepengin ngerti mbok menawa ana bab sing wigati sing perlu padha dimangerteni.

"Ngene kang Glundung lan Ki Reksa, mau padha krungu ta yen ana swara piyik lan swara belo seka tengahing grumbul lan alas ta !?! "

"Inggih inggih inggih pangeran, sedaya sami mireng.", ngono saur manuk wangsulane para wadya.

"Ngene, aku kepengin ngerti ngenani kahanane kewan-kewan mau. Mula seka iku kowe kang Glundhung, amarga kowe wis cukup kesel anggonmu melahi prau, dak utus mriksa kahanane piyik sing panggonane luwih cedhak. Den kowe Ki Reksa, marga kowe ora kesel melahi prau , kowe dak utus mriksa kahanane belo sing panggonane rada adoh !"

Wong loro enggal budhal, mangkat ngayahi dhawuhe bendarane. Amarga panggonane ora patiya adoh, ora nganti suwe Ki Glundhung wis teka ngadhep.

"Anu gusti, wonten piyik dhawah saking susuhipun !", ngono palapurane Glundhung.

"Eee ngono ya,. Banjur piyik mau piyik manuk apa kang ?", pandangune sang pangeran .

"Wah mboten kula gatosaken pangeran, lha wau mboten dipun dhawuhi  kok !", wangsulane Ki Glundhung kang rumongsa ora entuk dhawuh supaya mangerteni jinising manuk mau.

"Ya wis kana tilikana maneh, delengen piyik mau anak manuk apa !"

Gegancangan Ki Glundhung budhal maneh menyang grumbulan lan ora suwe wis bali caos palapuran.

 "Peksi jalak pangeran ",

"Terus apa ya ana piyik liyane sing na susuh kang ?", sang pangeran nerusake pitakone.

"Wah nggih mboten ngertos pangeran, namung kula tingali saking ngandhap kemawon kok, lha kala  wau panjenengan mboten ndhawuhi ngetang piyik sanesipun !", wangsulane Glundhung setengah nggresula.

"Ya wis kana tilikanan maneh, delengen pira cacahe piyik liyane !"

Ki Glundung mlayu maneh menyang gegrumbulan mau lan ketok kethekelan menek uwit niliki susuhe manuk jalak mau. Ora let suwe wis sowan maneh lan caos palapuran.

"Anu pangeran, wonten piyik tiga ing salebeting susuh !"

"Ooo dadi ana telu sing nang susuh. Lha piyik sing tiba mau mbok balekake na susuhe ora kang ?"

Kanthi rada mbesengut Ki Glundhung matur ngene,

"Pangeran, panjenengan menika menawi paring dhawuh kedahipun nggik ingkang jangkep supados ingkang dipun dhawuhi mboten wira-wiri kados ngaten menika. Lha menika rak malah nyiksa dhateng kawula ta ?", ngono protese Ki Glundhung marang bendarane.

"Ya wis kang, marga kowe wis kesel mloya-mlayu nyang grumbul saiki lerene. Ki Darpa, coba balekna piyik sing tiba mau menyang susuhe kareban ora mati lan biyunge ora susah kelangan anake !", dhawuhe sang pangeran marang Ki Glundhung lan Ki Darpa juru welah liyane.

Ora let suwe Ki Reksa sing diutus menyang sak tengahing alas wis teka. Marga uga kepengin ngerti ngenani kedadeyan mau para wadya liyane, klebu Ki Glundhung, uga banjur melu ngrubung Ki Reksa nalika caos palapuran.

"Piye Ki Reksa, ana kedadeyan apa ?", pamundhut priksane sang pangeran nalika Ki Reksa wis ngadhep.

"Mekaten pangeran, ing sangandhaping wit waringin ageng wonten kapal sak jodho ingkang gadhah belo kalih. Nilik agengipun belo-belo punika umuripun sami , kinten-kinten nembe  kalih taunan. Dene kapal sajodho punika kinten-kinten umur sedasa taunan.  Nanging kula kinten salah setunggaling belo punika sanes anakipun kapal sajodho wau. Amargi awis-awis sanget, malah saged dipun wastani mboten wonten kapal ingkang nglairaken belo kembar utawi langkung. Ugi ningali ulesipun bapa-biyungipun ingkang sami-sami cemeng. Belo ingkang setunggal punika ules pethak resik. Ingkang sampun-sampun menawi bapa biyungipun cemeng, ules belonipun nggih cemeng utawi soklat semu abrit. Mbok bilih belo pethak punika namung kendhang utawi keponthal saking bapa-biyungipun. Dados namung kempal pados kanca kaliyan kulawarga kapal cemeng kala wau !", ngono palapurane Ki Reksa tan pedhot kaya banyu mili.

"Lha kok jaran-jaran mau padha ribut ana kahananan apa Ki ?", sang pangeran nlesihakke maneh.

"Ooo punika ngaten pangeran. Belo-belo punika sami girap-girap amargi wonten sawer ingkang radi ageng ingkang langkung caket wit ringin punika. Dene kapal sajodho wau sami nyobi nggisah utawi mejahi sawer wau. Sawer bandhotan puspa jaler kinten-kinten panjangipun namung setunggal dhepa. Saweripun sampun kula pendhet lan kula bucal tebih saking ngriku. Mesakaken menawi pejah dipun idak-idak kapal-kapal kala wau."

"Pangeran, kula wau radi dangu amargi nyobi damel corekan gambar kapal sajodho tuwin belo-belonipun tuwin nggambar kembanganipun sawer bandhotan puspa menika. Mangga kula aturi mirsani. Dereng sampurna, mangke badhe kula rampungaken.", caos ature Ki Reksa mungkasi palapurane.

---

Pangeran Sidharta mung mesem karo manthuk-manthuk nampa palaporane Ki Reksa sing jangkep lan pratitis mau. Dene wadya liyane, klebu Ki Glundhung ing batin padha ngungun gumun, dene kok Ki Reksa isa caos palapuran sing jangkep pepak kaya ngono iku, kamangka mau bendarane olehe ndhawuhi ya nganggo ukara kang padha.

Nalika nutup patemon iku, sing sejatine pasinaon anyar lan wigati marang para wadyane, sang pangeran paring wedharan ringkes.

"Ki Glundhung lan wadyaku kabeh, piye saiki kowe kabeh rak wis padha ngerti ta kenengapa Ki Reksa dak paringi bayar sing luwih gedhe katimbang kowe. Kasaring tembung, ya ngono iku bedane wong kang pinter lawan wong kang bodho. Mula saka iku Ki Glundhung lan wadyaku kabeh, kowe aja padha wegah ngudi tambahing kawruh supaya dadi wong kang pinter ".

Wiwit prastawa ing sore iku, Ki Glundhung wis ora tau maneh grenengan lan meri marang Ki Reksa. Malah  kepara katon anggone kerep nyuwun priksa bab apa wae marang Ki Reksa lan bendarane. Lan amarga seka pasinaon  ing sore iku,  ing tembe Ki Glundhung kasil dadi salah sawijining winasis kang pinunjul ing negarane.

//

Sing Paling Jujur lan Bener

[ Crita seka tanah Polandia lan Bohemia ]

Ing desa Bohnice, Vlad lan Anna Petrovsky lagi antuk kabagyan-agung, marga Anna mentas nglairake bayi wadon sing sehat, nyempluk lucu sumeh plewah-pleweh. Kadidene wong padesan umume, tangga teparone padha teka nyambangi, tilik, nakyinake lan uga melu ngrasakake kabagyane kulawarga Petrovsky.

"Dhuuuh Anna, anakmu lucu tenan ya. Mesthi suk yen wis gedhe bakal dadi prawan ayu kaya ibune. Vlad, piye yen mbesuk awake dhewe besanan ?!?"

"Walaaah ndhuuuk, anakmu kok cumlorong cahyane. Tak kira suk yen wis diwasa bakal dadi bocah sing pinter !"

"Vlad, ndeleng anakmu sing sumeh plewah-pleweh ngono iku nandhakake mbesuk yen wis gedhe bakal sugih kanca lan disenengi wong akeh !".

Ngono ing antarane pangalembanane tangga-teparone marang bayine Anna lan Vlad, pangalembana sing mesthi wae gawe mongkoge wong tuwane.

Nanging salah sawijining tangga, Marya, wanita tuwa sing kondhang marga seka jujure, nalika krungu pangalembanane tangga-tangga liyane terus micara ngene, 

"Anakku Anna lan Vlad, tak kandhani ya ndhuk lan kowe thole, ing tembe anakmu iku bakale mati !" 

//

Mancing

"Min, ben dina kowe ki kok mung lunga mancing ae ta , mangka kasile ya ra mbejaji ?!?"

"Ngge ngicali setres'ok Dhe !"

"Lha setres kok ben dina, ana masalah apa ta Min ?"

"Setres mikir mbeten gadhah damelan Dhe ?"

"Lha ra nduwe gaweyan kok mung plesiran ae ta, mbok kana golek gaweyan !"

"Ah sampeyan niku nggih mboten nalar'ok Dhe !"

"Lho, aku ra nalar piye ta Min ?"

"Kapan oleh kula saged golek damelan wong ben dina kula mancing !"

//

Padha ra umume.

"Dhog dhog dhog ..... kula nuwun Mbak, dereng sare ta ?!?"

"Ana apa Min kok jam telu bengi dhodhog-dhodhog mertamu, ra ana awan pa piye !?!"

"Anu Mbak, badhe nyuwun iyuran bulanan !"

"Kowe ki jan ra umum, jam telu bengi 'ok nagih iyuran ta Miiin !"

"Halaah sami Mbaaak mboten umume !"

"Lho, lha kok padha, karepmu piye ta Min ?"

"Hla napa njenengan nggih umum, wong kondur ka kantor kok ajeg jam telu bengi !"

//

Kuliah Malam

"Mas, Pak Man teng pundi, kok becake sampeyan cepeng ?"

"Ooo anu mbak, Kang Man wangsul ndhusun, becake ken nyepeng kula!"

"Lha sampeyan sinten mas ?"

"Kula Min mbak, rayine Kang Man. Njenengan sinten mbak kok kenal kakang kula?"

"Kula Tun mas, lengganan becake kakang sampeyan "

"Lha ngga ta kula dherekke, ajeng ndak pundi ta kok dandane le ayu men !"

"Ah mase ki lagi kenal ae kok wis wani nggodha lho ... ajeng kuliah ok mas !"

"Lah bengi-bengi ngeten kok ajeng mangkat kuliah. Teng pundi ta mbak sekolahe?"

"Ah isin kula ah, nembe mawon kenal kok kon blaka ... eeengg ...nganu mas, kuliah teng ATANTEG."

"Atanteg, sekolah napa niku mbak ?"

"Halaaah sampeyan mung ethok-ethok gak ngerti .... akadhemi etan tegelan !"

"Owalaaah ... ngriku ta mbak. Pun pun, kula ngertos nggone !"

"Adhuuuh dadi tambah isin kula mas !"

"Pun mbak ... rasah isin barang. Bojo kula nggih alumni ILP ok mbak !"

"ILP ? Sekolah napa niku mas ?"

"Institut Lor Palang."

"Walah senasib mbek kula nggih. Anu mas, lek mboten mbecak sampeyan mbut damel teng pundi dina-dinane ?"

"Kula dhines teng AKIK mbak !"

"Akik ? Perusahaan napa niku mas, toko sing sade ali-ali nggih ?"

"Sanes .. niku lho ... Akadhemi Kidul Kali ... kaya ra ngerti ae mbak-e ki !"

"Qi qi qi ... mas Min ki nganggo ndhagel barang, melu-melu gawe singkatan. Rekaos nggih mas awake dhewe niki !"

"Pun mbaaak ditrimak-trimakake mawon, wong jane awake dhewe niku rak nggih mung kepeksa nglampahi ta."

"Enggih mas ... umpamaa tiyang sepuh kula gaduk le nyekolahke jane kula mbiyen pengin dadi bidhan ok mas. Ning nggih pripun melih, kawontenan sing meksa kula kuliah teng Atanteg ngeten niki !"

"Ah pun pun .. ampun digalih lebet-lebet, ngko ndhak tambah nglara ati. Ngga ndang cepet budhal, mengke njenengan telat lho, engko didukani pak dhosen !"

"Alaaah maaas ... pun santai mawon, telat mbeten napa-napa, wong dhosene nggih remen-remen mawon lek dikon ngenteni mahasisiwi-ne ok. Tur melih lek dhosene mboten sabar ngenteni nggih ben mulih mawon, wong dhosen liyane nggih tesih kathah ok mas !"

---

Gentheyat gentheyot, alon lakune becak mangkat menyang ratan remeng-remeng wetan pabrik tegel. Wong loro sing sak durunge gayeng geguyonan saiki mung meneng-menengan kagawa pangangene dhewe-dhewe. Wengi samsaya krasa atis lan nglangut - kaya nglangute angen-angene Yu Tun lak Pak Min.

//

Motor Balap

 

"Nut, Panut, ... reneya le !"

"Nun dhawuh Dhe, ajeng didhawuhi napa ta ?"

"Ora ngapa-apa. Iki aku mung diwelingi budhemu kon nukokke sepedah motor nggo kowe. Gelem ra ?"

"Walaaah kok repot-repot ta budhe niku. Ning hla wong diparingi rak nggih mboten prayogi lan mboten wicaksana lek nampik rejeki ta Dhe. Hainggih mangga ...mawon, nggih nuwun sanget Dhe !"

"Hla kowe rep milih endi, kae ana sekenan motor balap kaya ndhek'e Palentino Rosi. Ketoke cocog nggo cah enom kaya kowe Nut !"

"Ah mboten Dhe, pun pundhutke sepedah motor biyasa mawon, sing lumrah mawon."

"Lho piye ta Nut, arepa seken sepedah motor balap ki luwih larang lho ?"

"Ah mboten Dhe, ajenga sae lan awis motor balap niku ngrepotke'ok."

"Ngrepotke piye ta Nut ?"

"Cobi ngga dipirsani kekirangane setunggal-setunggal Dhe."

"Piye jal ?"

"Sepindah : motor balap niku mboten onten jagrag-e, setandrat-e. Niku lak repot lek ajeng parkir, ndadak golek uwit napa buk ngge sendhenan.

Ping kalih : motor balap niku mboten onten lampune. Hla rak repot lek dingge wayah dalu.

Ping tiga : motor balap niku mboten onten sing ngangge riting. Niku lak ngrepotke piyantun sing teng wingking. Tur malih, lek tanggal sepuh kerep dilirik pulisi.

Ping sekawan : motor balap niku mboten onten setater-listrike, mboten dipasangi pengkal ngge nyetater. Lek nglakok'ke ndadak disurung. Kersa ben dinten njenengan nyurung ?

Niku dereng sepintena Dhe. Kekirangane sing nomer gangsal, perkara lek ngge ngojek. Hla mbakyu-mbakyu bakul lengganan kula nika napa nggih purun kula boncengke ngangge motor ngoten niku ?"

"Lho piye ta Nut, lak ya malah tambah gengsi ta ?"

"Sanes bab gengsi Dhe, ning mbakyu-mbakyu niku napa nggih purun mbonceng kalih NJENTHIT-ke BRUTU ?"

 

//